Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach tradycyjnie jest jednym z najczęściej wykorzystywanych źródeł finansowania preferencyjnego w województwie śląskim dla projektów związanych z szeroko rozumianą ochroną środowiska. Wynika to ze stosunkowo nieskomplikowanej procedury aplikowania o środki oraz korzystnych warunków finansowania. Fundusz prowadzi nabory w trybie konkursowym dla ogłoszonych programów o charakterze lokalnym i ogólnopolskim, jak również przyjmuje wnioski w systemie ciągłym w oparciu o ogólne zasady dofinansowania.

Szczegółowe informacje można łatwo znaleźć na stronie Funduszu pod adresem www.wfosigw.katowice.pl, natomiast poniżej przedstawiono najważniejsze zasady związane z dofinansowaniem projektów związanych z oszczędnością energii.

Podstawowym dokumentem regulującym działalność Funduszu są “Zasady udzielania dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach”, które są corocznie uchwalane i aktualizowane. Z praktycznego punktu widzenia kluczowe zapisy tego dokumentu są następujące:

1. Dofinansowanie udzielane przez Fundusz może przyjmować formę m.in. pożyczki, dotacji oraz umorzenia części wykorzystanej pożyczki.
2. Fundusz może uzależnić udzielenie dofinansowania lub jego wysokości od efektywności ekonomicznej zadania albo zaproponować inną od wnioskowanej formę i warunki dofinansowania zadania.
3. Pożyczki udzielane są do wysokości 90% kosztów kwalifikowanych. Oprocentowanie pożyczek umarzalnych wynosi 0,8 s.r.w. (stopy redyskonta weksli; na dzień 20.03.24 wynosi ona 5,8%), nie mniej niż 3% rocznie. Oprocentowanie pożyczek nieumarzalnych wynosi 0,4 s.r.w., nie mniej niż 1,5% rocznie.
4. Okres spłaty pożyczki z uwzględnieniem karencji wynosi od 4 do 20 lat licząc od daty zakończenia zadania; spłata pożyczki rozpoczyna się w okresie 6 – 18 miesięcy od daty zakończenia zadania.
5. Tak jak w przypadku pożyczki bankowej, niezbędne jest wykazanie przez Wnioskodawcę zdolności kredytowej oraz przedstawienie stosownych zabezpieczeń.
6. Pożyczka udzielona przez Fundusz może zostać częściowo umorzona po upływie okresu trwałości zadania oraz po spłacie min. 50% pożyczki oraz spełnieniu kilku dodatkowych wymogów formalnych. Częściowe umorzenie może być udzielone do wysokości 10% wykorzystanej pożyczki (nie więcej niż 0,2 mln złotych) bez warunku przeznaczenia umorzonej kwoty na nowe zadanie ekologiczne albo 30% wykorzystanej pożyczki (nie więcej niż 2 mln złotych) pod warunkiem przeznaczenia umorzonej kwoty na realizację nowego zadania ekologicznego, zgodnego z celami określonymi w ustawie Prawo ochrony środowiska.
7. Jedynymi działaniami w zakresie efektywności energetycznej, na które można uzyskać dotację ze środków WFOŚiGW, są działania realizowane przez jednostki sektora finansów publicznych oraz państwowe jednostki organizacyjne – instytuty badawcze w obiektach użyteczności publicznej oraz przez pozostałe jednostki w obiektach użyteczności publicznej wpisanych do rejestru zabytków. Dla działań tych możliwe jest uzyskanie dotacji do 50% kosztów kwalifikowanych.

Podsumowując, dostępnym i atrakcyjnym finansowo produktem jest pożyczka preferencyjna z możliwością jej częściowego umorzenia. Oprocentowanie pożyczki wynosi na dzień dzisiejszy 4,64% przy inflacji na poziomie 6,2% (grudzień 2023 do grudnia 2022). Przy założeniu uzyskania pożyczki w maksymalnej wysokości, umorzenie wynosi do 27% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 2 mln zł (przy wykorzystaniu tych środków na dowolne zadanie proekologiczne) lub do 9% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 0,2 mln zł (bez żadnych warunków co do dalszego wykorzystania tej kwoty). Nic nie stoi na przeszkodzie, aby połączyć tą pożyczkę np. z Białymi Certyfikatami i w ten sposób sfinansować znaczną część zadania.

Drugim istotnym dokumentem jest corocznie ogłaszana “Lista przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze środków WFOŚiGW w Katowicach”. W zakresie ochrony atmosfery celami strategicznymi są (1) poprawa jakości powietrza oraz ograniczenie zużycia energii i wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł oraz (2) działania na rzecz transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Wyszczególnione w tym obszarze priorytetowe kierunki dofinansowania obejmują właściwie cały możliwy obszar związany z efektywnością energetyczną budynków, instalacji technologicznych i energetycznych.

Na zakończenie należy stwierdzić, że Fundusz rozpatrując wniosek analizuje jego efektywność finansową i ekologiczną, tzn. określa efekty zadania w odniesieniu do nakładów inwestycyjnych, a co za tym idzie do oczekiwanego poziomu finansowania. Zatem w stosunku do projektów o niskich wskaźnikach efektywności ekonomicznej lub ekologicznej Fundusz może dosyć istotnie ograniczyć jego współfinansowanie.